หมึกแวมไพร์ เป็นสัตว์ที่มีการดำรงพันธุ์มานานกว่า 200 ล้านปีแล้ว ซึ่งมันเป็นสิ่งมีชีวิตเดียวที่ยังหลงเหลือมาจนถึงปัจจุบัน ในวงศ์ Vampyroteuthidae และสกุล Vampyroteuthis รวมถึงการถูกจัดให้เป็นสายเชื่อมระหว่างหมึกสาย
กับหมึกกล้วยอีกด้วย
พวกมันมีรูปร่างหน้าตาค่อนข้างน่ากลัว แต่มันไม่เป็นอันตรายสักนิด ด้วยมีพังผืดเชื่อมต่อกันระหว่างหนวดทั้งหมดแปดเส้น มีลักษณะคล้ายร่มหรือเสื้อคลุมตัวใหญ่ ใช้สำหรับการเคลื่อนที่ว่ายไปมาเหมือนการบินของค้างคาวหรือนก มีดวงตากลมสีแดงก่ำหรือสีน้ำเงิน ขนาดของมันยาวเพียง 28-30 เซนติเมตร มีผิวน้ำตาลแดงปนดำ มีหนามแหลมๆเรียงตัวบนหนวด
พวกมันเป็นสัตว์ที่อยู่ใต้ทะเลลึกตั้งแต่ 300-3,000 เมตร ซึ่งเป็นที่ที่ไม่มีแสงและออกซิเจนค่อนข้างน้อย และด้วยมันมีศัตรูทางธรรมชาติและมักตกเป็นอาหารของสัตว์ที่มีขนาดใหญ่กว่า ทำให้พวกมันวิวัฒนาการสร้างกลไลการป้องกันตัวเองด้วยการเรืองแสง โดยการเรืองแสงนี้เกิดจากแบคทีเรียทำให้เกิดเป็นสีเรืองแสงฟ้าๆหรือน้ำเงิน ทำให้ตาของนักล่าพร่ามัวได้